ĐỀ.
Câu 1 (8 điểm)
Suy nghĩ của anh (chị) về đức tính tự trọng của con người.
Câu 2 (12 điểm)
Trong truyện ngắn "Buổi học cuối cùng", nhà văn Pháp An-phông-xơ Đô-đê có nêu một chân lí: "Khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ vững tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khoá chốn lao tù".
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Chắc hẳn em cũng tha thiết yêu tiếng mẹ đẻ của chúng ta? Hãy chứng minh tình yêu ấy bằng cách thể hiện những cảm nhận sâu sắc của mình về sự giàu có và đẹp đẽ của tiếng Việt qua đoạn trích Cảnh ngày xuân trong kiệt tác Truyện Kiều của đại thi hào Nguyễn Du.
----------***----------
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
CÂU 1: (8 điểm)
I/ Yêu cầu chung
- Về kiến thức: Xác định trọng tâm luận đề “Lòng tự trọng của con người trong cuộc sống”. Cần trình bày được những suy nghĩ về đức tính tự trọng và vai trò của nó trong cuộc sống mỗi người.
- Về kỹ năng: HS biết cách xây dựng một bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lý. Bài viết cần có luận điểm rõ ràng, luận cứ đầy đủ, lập luận chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, biết kết hợp nghị luận với biểu cảm.
II/ Yêu cầu cụ thể
1) Giải thích luận đề:
- Tự trọng là tự quý mình, coi trọng và và giữ gìn giá trị phẩm cách của mình.
- Tự trọng là một đức tính quan trọng làm nên phẩm giá của con người. Người có lòng tự trọng biết làm chủ bản thân, luôn chọn cho mình một lý tưởng, hành động hướng về chân – thiện – mỹ, biết rèn luyện bản lĩnh để phát huy mặt mạnh, khắc phục nhược điểm vươn lên trong cuộc sống.
2) Suy nghĩ của bản thân:
- Lòng tự trọng vô cùng cần thiết trong đời sống cá nhân và xã hội.
- Lòng tự trọng thường đi liền với đức tính khiêm tốn.
- Lòng tự trọng khác hẳn với tính kiêu ngạo, tự đắc và tính tự ái.
- Bài viết nên dùng tục ngữ, các dẫn chứng trong lịch sử và văn học và thực tế cuộc sống để minh họa tăng sự thuyết phục người đọc.
3) Bài học rút ra cho bản thân:
- Phải ý thức được giá trị của bản thân mình, có tinh thần phấn đấu tự tu dưỡng về mọi mặt: mở rộng nâng cao kiến thức và hiểu biết; bồi dưỡng tư tưởng tình cảm cao đẹp; biết kiềm chế trước những ham muốn tầm thường và sẵn sàng đấu tranh, chống lại cái ác, sự ngu dốt, nghèo nàn…..
- Phải có ý thức công dân: yêu Tổ quốc, nhân dân và có tinh thần tự tôn, tự hào về dân tộc, danh dự của Tổ quốc.
Câu 2 Nội dung Điểm
Ý 1
3đ - Giải thích ý kiến: Bằng một mệnh đề chính luận, Đô-đê cho rằng tiếng mẹ đẻ của một dân tộc nếu bị khai tử thì dân tộc ấy sẽ bị diệt vong. Ngược lại, một dân tộc dù có bị rơi vào vòng nô lệ, thì chừng nào họ còn giữ vững được tiếng nói của mình thì nhất định sẽ có ngày cánh cửa nhà tù bị phá vỡ vì trong tay họ có một thứ công cụ vô cùng hiệu quả: tiếng nói của dân tộc mình.
- Khẳng định ý nghĩa: tình yêu Tổ quốc được biểu hiện bằng tình yêu tiếng mẹ đẻ.
2,0
1,0
Ý 2
8đ * Chứng minh tình yêu tiếng Việt của học sinh qua năng lực cảm thụ thơ.
- Có thể học sinh không chép văn bản từ đầu nhưng trong bài làm thể hiện đầy đủ, chính xác đoạn thơ cần chứng minh.1,0
- Phân tích vẻ đẹp và sự giàu có của ngôn ngữ thơ:
+ 4 câu đầu: khung cảnh ngày xuân: hình ảnh ẩn dụ con én đưa thoi vừa gợi thời gian vừa gợi không gian; bút pháp gợi tả cỏ non ... bông hoa phác hoạ một bức tranh thiên nhiên tươi sáng, mới mẻ, tinh khôi.2,0
+ 8 câu tiếp: khung cảnh lễ tảo mộ, hội đạp thanh: cách sử dụng từ ghép linh hoạt gần xa, yến anh, chị em, sắm sửa, tài tử giai nhân, ... từ láy nô nức, dập dìu và hình ảnh so sánh ngựa xe như nước, áo quần như nêm gợi không khí lễ hội đông vui, rộn ràng, náo nức.2,0
+ 6 câu cuối: Cảnh chị em Kiều du xuân trở về: giọng điệu, nhịp điệu thay đổi → chậm rãi → bộc lộ tâm trạng. Các từ láy tà tà, thanh thanh, nao nao, nho nhỏ miêu tả cụ thể, chi tiết cảnh vật và còn bộc lộ tâm trạng con người.2,0
→ Cảnh ngày xuân là một trong những bức tranh thiên nhiên đẹp nhất Truyện Kiều.1,0
- Khẳng định tài năng của nhà thơ bắt nguồn từ tấm lòng yêu mến thiết tha tiếng nói dân tộc. 1đ
- Khuyến khích học sinh viết chữ đẹp, không mắc lỗi chính tả, lỗi diễn đạt.1,0